Οφέλη των πεπτικών ενζύμων: Πώς καταπολεμούν το φούσκωμα, τα αέρια και πολλά άλλα

Βασικά συμπεράσματα

• Τα ένζυμα βοηθούν στη διάσπαση των τροφών για να μειώσουν σημαντικά κοινά προβλήματα όπως τα αέρια, το φούσκωμα και η δυσπεψία.
• Βελτιώνουν τη διάσπαση των πρωτεϊνών, των λιπών και των υδατανθράκων, βοηθώντας σας να αποκτήσετε μεγαλύτερη αξία από την τροφή σας και διευκολύνοντας πολλές δυσανεξίες σε τρόφιμα.
• Για καλύτερα αποτελέσματα, επιλέξτε ένα μείγμα πολυενζύμων υψηλής δραστικότητας και λάβετε μία ή δύο κάψουλες ακριβώς πριν από τα γεύματα.

Γιατί μπορεί να χρειάζεστε πεπτικά ένζυμα

Οι πεπτικές ενοχλήσεις επηρεάζουν σχεδόν έναν στους τρεις ενήλικες. Ένα από τα πιο δημοφιλή φυσικά πεπτικά βοηθήματα είναι τα συμπληρώματα πεπτικών ενζύμων.

Πολλοί άνθρωποι που υποφέρουν από πεπτικά προβλήματα ενδέχεται να μην εκκρίνουν αρκετά ενεργά πεπτικά ένζυμα ή να χρειάζονται επιπλέον βοήθεια. Η συμπληρωματική χορήγηση πεπτικών ενζύμων μπορεί να βοηθήσει.^1,2

Σε αυτό το άρθρο θα ανακαλύψετε τα βασικά οφέλη της συμπληρωματικής χορήγησης πεπτικών ενζύμων και πώς μπορούν να σας βοηθήσουν να αξιοποιήσετε στο έπακρο την τροφή σας.

Συμπτώματα ανεπάρκειας πεπτικών ενζύμων

Ενώ πολλοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν σε αυτό το δυσάρεστο αίσθημα πληρότητας, φουσκώματος ή αερίων μετά το γεύμα, η έλλειψη πεπτικών ενζύμων είναι ένας κοινός υποκείμενος ένοχος. Ακολουθούν κοινά συμπτώματα ανεπάρκειας πεπτικών ενζύμων:

• Φούσκωμα 
• Αέρια
• Διάρροια
• Κόπρανα που επιπλέουν
• Κοιλιακό άλγος ή κράμπες

Τι είναι τα συμπληρώματα ενζύμων;

Τα συμπληρώματα ενζύμων περιέχουν πρωτεάσες για τη διάσπαση των πρωτεϊνών, αμυλάσες για τη διάσπαση των υδατανθράκων και του αμύλου και λιπάσες για τη διάσπαση του λίπους. 

Αυτά τα τρία ένζυμα διασπούν την πλειονότητα των κοινών ομάδων τροφίμων. Άλλα ένζυμα περιλαμβάνουν τη λακτάση (διασπά τη λακτόζη), την άλφα-γαλακτοσιδάση (διασπά τους ζυμώσιμους υδατάνθρακες), τη μαλτάση και τη σουκράση (διασπούν τα σάκχαρα των τροφών) και την κυτταρινάση (διασπά την κυτταρίνη στα φυτικά τρόφιμα).

Οφέλη των συμπληρωμάτων πεπτικών ενζύμων

Μειώνουν τα αέρια, το φούσκωμα και τη δυσπεψία

Η ατελής πέψη της τροφής είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την πρόκληση πεπτικών προβλημάτων όπως τα αέρια, το φούσκωμα, η περιστασιακή καούρα ή/και η δυσπεψία, καθώς και η αλλαγή της λειτουργίας του εντέρου. Τα πεπτικά ένζυμα ανακουφίζουν από αυτά τα ενοχλητικά συμπτώματα διασπώντας τα συστατικά των τροφών στις απορροφήσιμες μονάδες τους.^1,2

Βελτιώνουν την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών

Βοηθώντας τον οργανισμό να διασπάσει την τροφή στα απορροφήσιμα συστατικά της, τα πεπτικά ένζυμα βοηθούν στη σωστή πέψη της πρωτεΐνης, των υδατανθράκων, των λιπών, των βιταμινών και των μεταλλικών στοιχείων. Χωρίς πεπτικά ένζυμα, αυτά τα θρεπτικά συστατικά μπορούν να περάσουν μέσω του σώματος χωρίς να απορροφηθούν.

Βελτιώνουν το μικροβίωμα και τη λειτουργία του εντέρου

Με την προώθηση της σωστής πέψης, τα πεπτικά ένζυμα ενθαρρύνουν ένα υγιές εντερικό περιβάλλον και μικροβίωμα, και μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση από την περιστασιακή δυσκοιλιότητα και ακανόνιστη λειτουργία.

Βοηθούν με τις κοινές δυσανεξίες σε τρόφιμα

Πολλές δυσανεξίες σε τρόφιμα είναι απλώς αποτέλεσμα ατελούς πέψης. Ένα καλό παράδειγμα αυτής της κατάστασης είναι η δυσανεξία στη λακτόζη. Η λακτόζη είναι ένα σάκχαρο που βρίσκεται στο γάλα. Η λακτάση είναι ένα ένζυμο που βρίσκεται στην επιφάνεια του λεπτού εντέρου και διασπά τον δεσμό των δύο σακχάρων που συνθέτουν τη λακτόζη. Εάν το σώμα δεν παράγει αρκετή λακτάση, η λακτόζη δεν διασπάται και μπορεί να οδηγήσει σε αέρια, φούσκωμα ή ακόμη και διάρροια. Η χορήγηση λακτάσης ως συμπλήρωμα διατροφής παρέχει τη δράση του ενζύμου που λείπει, βοηθώντας στη διάσπαση της λακτόζης σε απλούστερα σάκχαρα (γλυκόζη και γαλακτόζη) που μπορούν να απορροφηθούν εύκολα, επιτρέποντας λιγότερο σοβαρά ή καθόλου συμπτώματα.³ Δυσανεξίες μπορούν επίσης να προκύψουν από ατελή πέψη πρωτεϊνών, υδατανθράκων ή λίπους.

Μια άλλη κοινή δυσανεξία σε τρόφιμα είναι αυτή στα FODMAPs (ζυμώσιμοι ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες). Αυτές οι ενώσεις βρίσκονται στα περισσότερα φρούτα και λαχανικά. Μια δίαιτα χαμηλή σε FODMAP συχνά συνιστάται για την αντιμετώπιση των αερίων και του φουσκώματος, αλλά επειδή πολλές από τις πηγές τροφίμων προάγουν στην πραγματικότητα την υγεία, η λήψη πεπτικών ενζύμων για να βοηθήσουν στην πέψη των FODMAPs είναι πιο λογική. Μία κλινική δοκιμή έδειξε ότι η συμπληρωματική χορήγηση του ενζύμου άλφα-γαλακτοσιδάση με τα γεύματα είχε ίσα αποτελέσματα σε σύγκριση με μια δίαιτα χαμηλή σε FODMAP σε άτομα με χρόνια αέρια και φούσκωμα.⁴ Ωστόσο, αντί να λαμβάνετε μόνο άλφα-γαλακτοσιδάση, συνιστώ μια πιο ολοκληρωμένη φόρμουλα πεπτικών ενζύμων που περιλαμβάνει αυτό το ένζυμο.

Υποστηρίζουν μια υγιή φλεγμονώδη απόκριση

Εάν η τροφή δεν χωνεύεται σωστά, μπορεί να ερεθίσει και ενδεχομένως να βλάψει την ευαίσθητη εντερική επένδυση, και αυτό οδηγεί σε φλεγμονή. Με την πάροδο του χρόνου, αυτός ο ερεθισμός μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη εντερική διαπερατότητα (δηλ. διαρρέον έντερο) οδηγώντας στην απορρόφηση τοξινών που προέρχονται από το έντερο και άλλων ανεπιθύμητων ενώσεων από το σώμα. Πολλά ένζυμα, ειδικά οι πρωτεάσες, ασκούν επίσης σημαντικές αντιφλεγμονώδεις δράσεις.⁵

Συστάσεις δοσολογίας και ασφάλεια

Όταν λαμβάνονται με την τροφή, τις περισσότερες φορές ακριβώς πριν από τα γεύματα, τα πεπτικά ένζυμα βοηθούν στην πέψη όλων των τροφών. Δεδομένου ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην δραστικότητα και την ποιότητα των πεπτικών ενζύμων στην αγορά, η καλύτερη συμβουλή που μπορώ να δώσω είναι απλώς να επιλέξετε αξιόπιστες μάρκες και να ακολουθήσετε τις οδηγίες της ετικέτας. Το σπουδαίο με τη χρήση συμπληρωμάτων πεπτικών ενζύμων είναι ότι μπορείτε να αισθανθείτε εάν λειτουργούν και είναι ασφαλή. Εάν δεν αισθανθείτε βελτίωση, αλλάξτε τη δοσολογία ή το προϊόν.

Όταν κοιτάξετε τη λίστα συστατικών ενός προϊόντος ενζύμων υψηλής ποιότητας, θα βρείτε μονάδες μέτρησης που μπορεί να μην σας είναι γνώριμες. Αυτό που είναι πιο σημαντικό από την ποσότητα του ενζύμου σε βάρος (π.χ. ποσότητα σε mg) είναι το επίπεδο δραστικότητας. Για τα περισσότερα ένζυμα, η δραστικότητα εκφράζεται σε μονάδες μέτρησης και μεθόδους δοκιμών που καθορίζονται από τον Food Chemical Codex (FCC).

Τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται όταν ένα προϊόν πεπτικών ενζύμων περιέχει ένα μείγμα διαφορετικών παραλλαγών των κύριων κατηγοριών ενζύμων (πρωτεάσες, λιπάσες, αμυλάσες). Αυτό επιτρέπει διαφορετικά εύρη ενεργοποίησης του pH, ώστε τα ένζυμα να είναι αποτελεσματικά σε ολόκληρο το γαστρεντερικό σωλήνα. 

Παρενέργειες

Τα ένζυμα είναι συνήθως πολύ καλά ανεκτά και συνήθως δεν έχουν παρενέργειες. Ένα πολύ μικρό ποσοστό ανθρώπων ανέφερε αναστατωμένο στομάχι και μαλακά κόπρανα (πιο συχνές και μαλακές κενώσεις) όταν ξεκίνησαν για πρώτη φορά να λαμβάνουν ένα συμπλήρωμα πεπτικών ενζύμων υψηλής δραστικότητας. Όπως με κάθε ανεπιθύμητη ενέργεια, διακόψτε τη χρήση και συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας εάν χρειάζεται.

Συχνές ερωτήσεις σχετικά με τα πεπτικά ένζυμα

Πόσο γρήγορα θα αισθανθώ αποτελέσματα με τη χρήση πεπτικών ενζύμων; 

Ορισμένα άτομα ενδέχεται να βιώσουν άμεσες βελτιώσεις στην πέψη τους. Άλλοι μπορεί να βιώσουν πιο σταδιακά οφέλη. Γενικά, τα αποτελέσματα των πεπτικών ενζύμων μπορούν να γίνουν αισθητά πιο γρήγορα από άλλα διατροφικά προϊόντα.

Η τυπική εμπειρία επιτρέπει μια αυτοαξιολόγηση των οφελών μετά από μόλις δύο εβδομάδες χρήσης λόγω της ταχύτητας των αποτελεσμάτων με τα ένζυμα. Πολλοί άνθρωποι επωφελούνται από μια δοκιμή 14 ημερών με ένα παρασκεύασμα πεπτικών ενζύμων υψηλής δραστικότητας. Στην πρόκληση των 14 ημερών, λαμβάνετε απλώς μία ή δύο κάψουλες του συμπληρώματος ενζύμων πριν από κάθε γεύμα. Η βελτίωση της πέψης μέσω συμπληρωματικών ενζύμων είναι συχνά το μόνο που είναι απαραίτητο για την εξάλειψη μιας δυσανεξίας σε τρόφιμα.

Τι προκαλεί μειωμένη παραγωγή πεπτικών ενζύμων; 

Η γενετική σίγουρα παίζει ρόλο, αλλά οι μεγαλύτεροι ένοχοι για τους περισσότερους ανθρώπους είναι οι επιπτώσεις του στρες και της γήρανσης. Η γήρανση οδηγεί στην πραγματικότητα σε δομικές αλλαγές στο πάγκρεας, καθώς και σε μειωμένη παραγωγή πεπτικών ενζύμων.

Δεν είναι ασυνήθιστο για τους ανθρώπους που έτρωγαν τρόφιμα που αγαπούσαν για χρόνια χωρίς ενοχλήσεις, να εμφανίζουν ξαφνικά συμπτώματα κάθε φορά που τρώνε αυτά τα τρόφιμα. Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια αέρια, πόνο, ναυτία και φούσκωμα έως σοβαρές κράμπες και διάρροια όταν υπάρχει ανεπάρκεια πεπτικών ενζύμων.

Από πού προέρχονται τα πεπτικά ένζυμα;

Για πολλά χρόνια, η κύρια πηγή συμπληρωματικών πεπτικών ενζύμων ήταν από πάγκρεας χοίρου (παγκρεατίνη) και περιλάμβανε ένζυμα όπως η θρυψίνη και η χυμοθρυψίνη. Ωστόσο, η ανάπτυξη ενζύμων μικροβιακής και φυτικής προέλευσης φέρνει επανάσταση στην ενζυμική θεραπεία.^6,7 Ενώ οι φυτικές πηγές, όπως η παπαΐνη από την παπάγια και η βρομελαΐνη από τον ανανά, υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό, σχετικά νέα είναι τα ένζυμα που παράγονται από μικροοργανισμούς, κυρίως από την οικογένεια Aspergillus. Αυτά τα ένζυμα έχουν ισχυρό ιστορικό ασφαλούς χρήσης στη βιομηχανία τροφίμων και ως συμπληρώματα διατροφής. Από όλες τις επιλογές, αυτά τα μικροβιακά ένζυμα είναι τα πιο ισχυρά. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να διασπάσουν περισσότερο λίπος, πρωτεΐνη και υδατάνθρακες από οποιαδήποτε άλλη πηγή. Είναι επίσης σε θέση να λειτουργούν σε μεγαλύτερο εύρος pH από οποιαδήποτε άλλη πηγή.⁴

Τα συμπληρώματα πεπτικών ενζύμων εμποδίζουν το σώμα να παράγει τα δικά του ένζυμα;

Όχι, το σώμα θα συνεχίσει να κατασκευάζει τα ένζυμα που απαιτούνται για να επωφεληθεί από την τροφή όσο καλύτερα μπορεί· τα συμπληρωματικά πεπτικά ένζυμα απλώς βοηθούν την πεπτική διαδικασία. Ο κύριος παραγωγός πεπτικών ενζύμων στο σώμα είναι το πάγκρεας. Η συμπληρωματική χορήγηση πεπτικών ενζύμων μπορεί να αποφορτίσει το πάγκρεας, αλλά δεν εξασθενίζει τη λειτουργία του.

Ποιο συμπλήρωμα πεπτικών ενζύμων συνιστάτε;

Ως φυσικοπαθητικός ιατρός που έχει εργαστεί για να βοηθήσει ασθενείς με κακή πέψη, γνωρίζω από πρώτο χέρι πώς τα πεπτικά ένζυμα μπορούν να παράγουν ισχυρά οφέλη. Υπάρχουν πολλά πολυενζυμικά προϊόντα υψηλής ποιότητας στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των πεπτικών ενζύμων της California Gold Nutrition. Το κλειδί είναι να χρησιμοποιείτε πολυενζυμικά προϊόντα που αναφέρουν σαφώς την ισχύ των ενζύμων σε μονάδες αποδεκτές από τον Food Chemicals Codex, μια συλλογή διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων για την ταυτότητα, την καθαρότητα και την ποιότητα των συστατικών τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των πεπτικών ενζύμων.

Αναφορές:

1. Ianiro G, Pecere S, Giorgio V, et al. Digestive Enzyme Supplementation in Gastrointestinal Diseases. Curr Drug Metab. 2016;17(2):187-93
2. Roxas M. The role of enzyme supplementation in digestive disorders. Altern. Med. Rev. 2008;13(4):307–314. 
3. Corgneau M, Scher J, Ritie-Pertusa L, et al. Recent advances on lactose intolerance: Tolerance thresholds and currently available answers. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017 Oct 13;57(15):3344-3356.
4. Tuck CJ, Taylor KM, Gibson PR, Barrett JS, Muir JG. Increasing symptoms in irritable bowel symptoms with ingestion of galacto-oligosaccharides are mitigated by [alpha]-galactosidase treatment. Am. J. Gastroenterol. 2018;113:124.
5. Narayanan KB. Enzyme-Based Anti-Inflammatory Therapeutics for Inflammatory Diseases. Pharmaceutics. 2025 May 2;17(5):606.
6. Pierzynowska K, Valverde-Piedra J, Szymanczyk S, et al. Pancreatic-like enzymes of microbial origin restore growth and normalize lipid absorption in a pig model with exocrine pancreatic insufficiency. Arch Med Sci. 2018 Mar;14(2):407-414.
7. Cioni P, Gabellieri E, Campanini B, et al. Use of Exogenous Enzymes in Human Therapy: Approved Drugs and Potential Applications. Curr Med Chem. 2022;29(3):411-452.